Risiko- en geleentheidsbestuursverslag

Vanweë die aard en omvang van Remgro se beleggingsportefeulje, fokus hierdie verslag op die bedrywighede van die maatskappy en sy filiale, behalwe waar sulke entiteite afsonderlike genoteerde bedryfsfiliale met outonome direksies en voldoende eksterne rapportering is, of die wesentlikheid van sodanige inligting onvoldoende geag word om volledige openbaarmaking te regverdig. Derhalwe bevat hierdie verslag risiko- en geleentheidsbestuursinligting van die maatskappy, Remgro Bestuursdienste Beperk (Remgro se dienstemaatskappy) en V&R Management Services AG⁽¹⁾. Hierdie eksterne verslagparameters word hersien om te verseker dat dit in ooreenstemming met internasionale ontwikkelings in dié verband is.

1. ‘n Volfiliaal, geregistreer en bestuur in Switserland, wat administratiewe, rekeningkundige en tesouriedienste aan Remgro se buitelandse filiale en derde partye verskaf.

Die struktuur hieronder is ingestel en word gehandhaaf om die doeltreffende en effektiewe bestuur van risiko en geleenthede in die maatskappy te verseker.

Die funksie van die hoof risikobeampte word tussen die volgende individue verdeel:

• Die HUB rapporteer op ’n deurlopende grondslag direk aan die direksie oor risiko’s wat ’n uitwerking op die doeltreffende en effektiewe uitvoering van sy strategie mag hê en geleenthede aan die beleggingskomitee voorgelê.
• Die HFB, as voorsitter van die RGTIB-komitee, is verantwoordelik vir die toepassing van risiko- en geleentheidsbestuur in die daaglikse bedrywighede van die maatskappy, wat die opstel, hersiening en handhawing van die maatskappy risiko-register en risiko- en geleentheidsbestuursbeleid en -plan insluit.
• Die hoofouditbestuurder (HOB) woon vergaderings van die bestuursraad, die operasionele ESG-komitee en RGTIBkomitee by en verleen waardetoevoegende oorwegings en onafhanklike gerusstelling oor die effektiwiteit van die komitee se werksaamhede, asook die risikobestuursproses en stelsel van interne beheer.

Direksie- en bestuurstrukture

Die risiko- en geleentheidsbestuursbeleid is op die beginsels en raamwerk van die internasionale COSO (Komitee van Borgorganisasies van die Treadway-kommissie) Ondernemings-risikobestuur – Geïntegreerde Raamwerk gegrond en voldoen aan die aanbevelings van King IV. Hierdie beleid beskryf die doel, metodiek, prosesse en verantwoordelikhede van die onderskeie rolspelers in die maatskappy se risiko- en geleentheidsbestuur. Die risiko- en geleentheidsbestuursbeleid is onderworpe aan jaarlikse hersiening en enige voorgestelde wysigings word aan die oudit-en-risikokomitee vir oorweging en aanbeveling aan die direksie vir goedkeuring, voorgelê.

Remgro is ’n beleggingshouermaatskappy en as sodanig neem die risiko- en geleentheidsbestuursproses die risiko’s en geleenthede binne die maatskappy, sowel as die risiko’s en geleenthede inherent tot sy beleggingsportefeulje in ag.

Wesentlike eksterne risiko’s sluit voortdurende en toenemende onsekerheid in oor die regering se vermoë om uitvoering aan sy mandaat te gee en die volgehoue wêreldwye ekonomiese afswaai, vererger deur die impak van die Russiese-Oekraïne-konflik, wat ’n uitwerking het op markvertroue, asook globale, streeks- en plaaslike stabiliteit.

Deur bogenoemde prosesse verseker Remgro, as ’n verantwoordelike belegger, dat behoorlike korporatiewe bestuur geïmplementeer en gehandhaaf word in alle ondernemings waarin belê word.

Remgro wend toegewyde prosesse aan om ontwrigtende risiko’s betyds te identifiseer en doeltreffend te temper, asook om geleenthede te benut wat verband hou met toekomsontwikkelings.

Risiko’s en geleenthede wat na vore kom, word met ’n gesonde korporatiewe en entrepreneurskultuur geïntegreer om rigting te gee aan strategie en beleggingsmandaatoorwegings.

Die onderstaande tabel gee ’n opsomming van die belangrikste bedryfsdoelwitte en verwante risikoverminderingsprosesse wat in Remgro se risikoregister opgeneem is:

Die Remgro-direksie het die risiko-toleransievlakke opgestel en goedgekeur om die direksie se risiko-aptyt te definieer en te verseker dat alle risiko’s in die groep binne hierdie perke bestuur word.

Vanweë die aard van sy kernbedrywighede, gebruik Remgro toegewyde en pasmaakmetodes om toleransievlakke in die volgende drie risikokategorieë te hanteer:

Beleggings

Risiko-toleransievlakke word bepaal in ooreenstemming met die koste om die belegging te finansier (GGKK), soos aangepas met risikogewig (Beta), om ’n volhoubare en positiewe risikoopbrengsomgewing te verseker, met inagname van die beleggingsportefeulje.

Tesourie

Gegewe die likiditeitsvereistes om bestaande beleggings te ondersteun en nuwe beleggingsgeleenthede te benut, word die risiko-toleransievlakke en gekoppelde opbrengste vir kontant wat in Suid-Afrika en internasionaal gehou word, gemeet ingevolge die uitleenkoerse wat die hoofbanke in die geldmark bepaal, met insluiting van, maar nie beperk tot, STeFI (korttermyn-vasterente) of LIBOR (Londense interbank-aanbodkoers), sowel as nakoming van vereiste kredietgraderings wat vir goedgekeurde teenpartye vasgestel is. Dit word deurlopend gemonitor en herevalueer gegewe heersende markvolatiliteit, risiko en, by tye, negatiewe opbrengste op kontant in sekere internasionale geldmarkte. Gegewe die heersende lae rentekoersomgewing gedurende die eerste kwartaal van die verslagtydperk, was dit die taak van die tesouriekomitee om gepaste beleggingsinstrumente vir kontant by die kern aan die beleggingskomitee of direksie voor te lê vir oorweging. Gegewe die voortgesette tendens van stygende rentekoerse in die oorblywende gedeelte van die rapporteringstydperk, is oorweging ook aan die koste van befondsing en ‘n aanpassing van die skuld by die kern gegee.

Buitelandse valutarisiko’s en kapitaalbewaringsrisiko’s, tydens ’n ongunstige ekonomiese klimaat, word deur ’n konserwatiewe beleid ten opsigte van verskansingstrategieë en teenpartykeuring verminder.

Tesouriefondse word belê ingevolge ’n direksiegoedgekeurde tesouriebeleid wat kyk na teenparty- (krediet)risiko, likiditeits­risiko, rentekoersrisiko, wisselkoersrisiko, instrumentrisiko, kommersiële risiko (handelsvoorwaardes), asook die beleid wat opgestel is om kontant en likiede bates te beveilig.

Ander

Hierdie kategorie sluit risiko’s in wat verband hou met onbeplande bateverliese en blootstelling aan laste, waarborge, sakeonderbreking en ander bedryfsrisiko’s.

In sulke gevalle het die direksie, bykomend tot streng interne beheermaatreëls, ’n konserwatiewe benadering aanvaar om deur voldoende versekeringsdekking die verwagte maksimum verlies te verminder sou die risiko’s in hierdie kategorieë ’n werklikheid word.

Risiko-aptyt word as die risiko beskryf wat die maatskappy bereid is om te aanvaar sonder dat verdere risiko-verminderende aksies oorweeg word, of die mate en aard van risiko wat die maatskappy bereid is om te aanvaar in die soeke na doelwitte. Dit word ook as die risikogeneigdheid van die direksie in die strewe na volhoubare welvaartskepping beskryf.

Die volgende kwalitatiewe en kwantitatiewe faktore word deur die direksie oorweeg wanneer die risiko-aptyt bepaal word:

• risiko-opbrengsprofiel van die bestaande beleggingsportefeulje;
• beskikbaarheid van kontantbronne en ander likiede bates wat maklik na kontant omgeskakel kan word;
• beskikbare befondsingsgeleenthede;
• risiko-opbrengsprofiel van voorgenome geleenthede;
• ESG-profiel van die huidige portefeulje en beleggingssektore;
• finansiële maatstawwe van toepassing in die meting van prestasie, insluitende:
  • intrinsieke netto batewaarde (INBW);
  • opbrengs op INBW relatief tot vergelykende risiko-beleggings;
  • dividendbeleid;
  • vryekontantvloei; en
  • hefboomverhoudings;
• internasionale en plaaslike ekonomiese siklusse en tendense;
• buitelandse valutakoerse en tendense;
• wesentlikheid van risiko’s met verwysing na die INBW van die groep;
• risikobestuursvermoë en volwassenheid;
• hulpbrontoekenning en -strategie; en
• risiko-scenario’s betreffende “black-swan” en toekoms-skanderingsmetodes.

Risikodraende vermoë word as ’n geldwaarde gedefinieer wat as maatstaf gebruik word om die maksimum verlies te bepaal wat die maatskappy kan ly sonder om dit aan ’n situasie bloot te stel waar die voortbestaan en lopendesaak-status daarvan bedreig word.

Gegewe die aard en samestelling van Remgro se INBW, te wete ekwiteitsbeleggings, netto oorskot kontant en die konserwatiewe grootte van skuld by houermaatskappyvlak, is daar tans geen bekende blootstellings wat die lopendesaakstatus van die groep in gedrang kan bring nie.

Die risiko- en geleentheidsbestuursproses is daarby ook ingestel op die eksterne omgewing om te verseker dat nuwe risiko’s en geleenthede tydig geïdentifiseer en die doeltreffendheid van tydige reaksie daarop geëvalueer word. Scenario’s word verder gebruik om die geskiktheid van die maatskappy se sakeveerkragtigheid te beoordeel.

Die maatskappy hersien jaarliks sy Tegnologiebeleide. Die tegnologie- en inligtingsbestuursbeleid definieer die omvang, rol en verantwoordelikhede van tegnologie- en inligtingsbestuur om te verseker dat tegnologie en inligting die bereiking van Remgro se sakedoelwitte ondersteun en verwesenlik, asook uiting en uitvoering gee aan Remgro se riglyne ten opsigte van die aanwending van tegnologie en inligting. Die beleid word verder met bestuursgebaseerde beleid, soos die tegnologie- en inligtings aanvaarbare gebruiksbeleid, die inligtingssekuriteitsbeleid en inligtingvertroulikheidsbeleid, wat gedefinieer word in ooreenstemming met POPIA, aangevul.

Die tegnologie- en inligtingsrisikobestuursproses is ten volle geïntegreer met die gekombineerde gerusstellingsproses van die maatskappy en in ooreenstemming met COBIT (beheerdoelwitte vir inligting en verwante tegnologieë).

Voorkomende tegnologieë en praktyke is in plek regoor die onderskeie lae van tegnologie- en inligtingsekuriteit, insluitende fisiese indringingsvoorkoming, infrastruktuurindringingsvoorkoming en -monitering, platformbeheer, toepassingsvlaksekuriteit en prosesseringsbeheer. Die sekuriteitsbedryfsentrum (SOC) se diensverskaffer monitor en waarsku teen kuberaktiwiteit en -patrone. Weeklikse kwesbaarheidsbeoordelings word in standaardbedryfsprosedures ingesluit en daarby word onafhanklike kwesbaarheidsondersoeke en indringingstoetse periodiek onderneem. Sekuriteitsbeheer word ook indiepte nagegaan gedurende die jaarlikse NIST-gebaseerde (Nasionale Instituut vir Standaarde en Tegnologie) kuberversekeringsoorsig en ons kubersekuriteitstrategie word ook uitgebrei deur die ondersteuningsprosesse ten opsigte van kuberversekering.

Daar was geen voorvalle van inligtingsekuriteits- of kuberprotokolskending aangeteken in die jaar onder oorsig nie en die volgehoue versterking van die kubersekuriteit postuur bly ‘n hoë prioriteit.

’n Besigheidskontinuïteitsplan is saamgestel en suksesvolle toetse is gedoen op die rugsteun- en rampherwinningsproses.

Alle tegnologieverwante voorvalle, insluitende potensiële sekuriteitsinsidente, word deur die dienstoonbank gerapporteer, vanwaar die nodige eskaleringsproses van stapel gestuur word.

Derdeparty-risikobeoordeling word in ooreenstemming met bedryfsverwante blootstelling en ontwikkelings gebring. Geleentheidsbepaling vorm deel van die jaarlikse tegnologie- en inligtingstrategie-oorsig. Opkomende tegnologieë en innovasies word gemonitor, gekies en ontplooi, waar nodig, om die prestasie van die organisasie deur inligting, kommunikasie en digitale tegnologieë te verbeter.

As deel van die direksie se verbintenis tot etiese leierskap, is ’n wetlike nakomingsbeleid goedgekeur en is daar bevestig dat voldoende bestuurskapasiteit en kontroles in plek is ten einde te verseker dat daar aan alle toepaslike wette en belangrike industriepraktyke voldoen word.

Die administrasie van die wetlike nakomingsisteem is by ’n amptenaar gesetel wat oor die toepaslike regskwalifikasies beskik. Die maatskappy se senior bestuurslede word op ’n gereelde basis van alle nuwe wetgewing of wysigings ingelig.

Die nakomingskontroles berus by senior bestuur van wie dit ook verwag word om op ’n gereelde grondslag aan die maatskaplike-en-etiesekomitee verslag te doen rakende hulle nakoming deur gebruik te maak van ’n kontrole-selfevaluasiemetodologie. Hierdie proses is ingesluit in die jaarlikse gesamentlike gerusstellingsplan. Die uitkoms en nakomingsbepalings word aan die direksie, via die RGTIB-komitee, gerapporteer en geen voorvalle van nie-nakoming, of boetes weens nie-nakoming, is aangemeld nie.

Die groep handhaaf ’n gesonde beheeromgewing, insluitende ’n omvattende interne beheerstelsel wat daarop gemik is om risiko’s in die onderneming te verminder en te verseker dat die groep se doelwitte deurlopend bereik word. Interne beheermaatreëls is op die beginsel geskoei dat aanvaarbare risiko inherent is in die ontwerp en implementering van ’n kostedoeltreffende interne beheerstelsel. Die stelsel sluit moniteringsmeganismes en temperingsprosesse in om tydig leemtes aan te vul waar dit bespeur word. Die stelsel gebruik die COSO interne beheer – geïntegreerde raamwerk as maatstaf.

Die interne ouditfunksie staan onder die bestuur van Remgro Bestuursdienste Beperk, en die HOB, mnr Deon Annandale, rapporteer aan die voorsitter van die oudit-en-risikokomitee en funksioneel aan die HFB. Die afdeling voldoen aan die vereistes van King IV en die internasionale standaarde vir die beroepspraktyk van interne oudit. Die afdeling handhaaf ’n drievlakprogram vir gehaltegerusstelling en -verbetering, soos voorgeskryf deur die Instituut van Interne Ouditeure. Dit behels ’n volgehoue selfevalueringsproses, met onafhanklike eksterne beoordeling deur ’n internasionale eksterne ouditeursfirma, anders as die groep se eksterne ouditeure, elke drie jaar.

Die interne ouditplanne, soos deur die oudit-en-risikokomitee goedgekeur, word op ’n risikogebaseerde gerusstellingsbenadering opgestel, met die klem daarop om waarde tot die beheeromgewing toe te voeg terwyl onafhanklike gerusstelling aan die oudit-en-risikokomitee en die direksie verleen word rakende die doeltreffendheid van onder andere interne finansiële beheermaatreëls; interne beheer oor bedryfs- en nakomingsaangeleenthede; geskiktheid van bestuurstelsels insluitende die “ingesteldheid van bo“; die doeltreffendheid van die gesamentlike gerusstellings- en risiko- en geleentheidsbestuursproses.

Die funksie is daarby strategies in lyn met die skep en behoud van waarde en die verskaffing van insig in risiko’s wat na vore kom.

Die interne ouditafdeling verskaf ook onafhanklike interne oudit- en risiko- en geleentheidsbestuursdienste aan sommige groepmaatskappye wat verkies om die funksie uit te kontrakteer. In sulke gevalle word toegewysde prosesse gehandhaaf om die onafhanklike werking van die afdeling te verseker, insluitende sy fidusiêre verpligting ten opsigte van groepmaatskappye en die beveiliging van hul besigheidsinligting.

Indien nodig, word deskundige vaardighede van buite bekom om met inligtingstegnologie en forensiese dienste behulpsaam te wees.

Die direksie, deur middel van die oudit-en-risikokomitee, het die gedokumenteerde beleide, prosedures en onafhanklike gerusstellingsverslae oorweeg en is tevrede dat die beheeromgewing, saam met interne beheer-, risiko- en geleentheidsbestuursprosesse wat in die groep geïmplementeer is, doeltreffend funksioneer.

Die direksie is nie bewus van enige blootstelling of posisie wat daartoe kan lei dat die oorblywende risikoprofiel van die groep die perke oorskry van die risikodraende vermoë wat deur die direksie bepaal is nie.

Die volgende was fokusgebiede gedurende die jaar onder oorsig:

• Die Rusland-Oekraïne-konflik, en verwante implikasies, insluitend sake-veerkragtigheid;
• Opkomende risiko’s, insluitende globale en plaaslike politieke en sosio-ekonomiese ontwikkelings en neigings, insluitende misdaad, korrupsie, infrastruktuur en elektrisiteitstabiliteit;
• Omvangrykheid van bedrogvoorkoming en -opsporing prosesse gegewe die omvang en voorkoms van nie-Remgro gerapporteerde onreëlmatighede in die pers;
• Verwikkelinge ten opsigte van internasionale finansiële rapporteringstandaarde en ESG-rapporteringsraamwerke;
• Ouditeur-rotasieverwikkelinge en reputasieskade deur sommige ouditfirmas gely;
• Wesentlike transaksies in die finansiële jaar;
• Doeltreffendheid van risiko- en geleentheid-, asook gesamentlike gerusstellingsprosesse;
• Menings oor die doeltreffendheid van die beheeromgewing en interne finansiële beheer;
• Eksterne maatstafbepaling van die tesouriebeleid teenoor internasionale beste praktyke;
• Terme en gerusstellingsplanne van beide interne en eksterne oudit;
• Eksterne rapportering, beide finansieel en nie-finansieel;
• Beoordeling van die HFB, finansiële afdeling en HOB;
• Inligtings- en tegnologiebestuur, waaronder kuberrisiko; en
• ESG- en volhoubaarheidsverwante faktore.

Bogenoemde aspekte sal in die agenda herhaal word, met betrekking tot fokusgebiede, gegewe die groepbestuur-standaarde en ooreenstemmende komiteemandaat.